Ana kart, fiberglast tan yapilmis, üzerinde bakir yollarin bulundugu, genellikle koyu yesil bir levhadir. Ana kart üzerinde , mikro islemci,bellek,genisleme yuvalari,BIOS ve diger yardimci devreler yer almaktadir.Yardimci devrelere örnek sistem saatidir.
Bütün kartlarin anasi diyoruz; çünkü PCnin diger bilesenleri bir sekilde anakarta baglaniyor, birbirleri ile anlasmak için anakarti bir platform olarak kullaniyor; yani PCnin sinir sistemi anakart üzerinde yer aliyor. Üzerinde yongalar, transistörler, veriyollari, çesitli donanimlar için yuvalar, slotlar, baglanti kapilari, soketler bulunan irice bir baskili devre. Bir PCnin hangi özelliklere sahip olabilecegini belirleyen en önemli bilesen, çünkü anakart üzerindeki elektronik bilesenler bu PCye hangi tür islemciler takilabilecegini, maksimum bellek kapasitesinin ne kadar olabilecegini, bazi bilesenlerin hangi hizlara çikabilecegini, hangi yeni donanim teknolojilerini destekleyebilecegini belirliyor. Burada en belirleyici faktörlerden biri anakartin yonga seti. O halde anakart yonga setinin tanimini vererek ise baslayalim.
YONGASETI:
Yongaseti (chip set) anakartin beynini olusturan entegre devrelerdir. Bunlara bilgisayarin trafik polisleri diyebiliriz: islemci, önbellek, sistem veri yollari, çevre birimleri, kisacasi PC içindeki her sey arasindaki veri akisini denetlerler. Veri akisi, PCnin pek çok parçasinin islemesi ve performansi açisindan çok önemli oldugundan, yongaseti de PCnizin kalitesi, özellikleri ve hizi üzerinde en önemli etkiye sahip birkaç bilesenden biridir. Eski sistemlerde PCnin farkli bilesen ve islevlerini, çok sayisal yonga denetlerdi. Yeni sistemlerde hem maliyeti düsürmek, hem tasarimi basitlestirmek hem de daha iyi uyumluluk saglamak için bu yongalar tek bir yonga seti olarak düzenlendi. Günümüzde en yaygin yonga seti Intel tarafindan üretilmektedir. Intel kendi yongasetlerini, bunlarin destekledigi veriyolu teknolo|ilerini de temsil edecek sekilde PCIset ve AGPset olarak da adlandirmaktadir. Silicon Integrated Systems (SiS), Acer Labs Inc. (ALi), VIA gibi üretici firmalann da gelistirdigi popüler yonga setleri vardir.
VERIYOLU: PCnizin içindeki bilesenler birbirleri ile çesitli sekillerde konusurlar. Kasa içindeki bilesenlerin çogu (islemci, önbellek, bellek, genisleme kartlari, depolama aygitlari vs.) birbirleri ile veriyollari araciligi ile konusurlar. Basitçe, bilgisayarin bir bileseninden digerine verileri iletmek için kullanilan devrelere veriyolu adi (bus) verilir. Bu veriyollarinin ucunda da genisleme yuvalari bulunabilir. Sistem veriyolu denince, genelde anakart üzerindeki bilesenler arasindaki veriyollari anlasilir. Ayrica anakarta takilan kartlarin islemci ve bellege erisebilmelerini saglayan genisleme yuvalarina da veriyolu adi verilir. Tüm veriyollari iki bölümden olusur: adres veriyolu ve standart veriyolu. Standart veriyolu, PCde yapilan islemlerle ilgili verileri aktarirken, adres veriyolu, verilerin nerelere gidecegini belirler. Bir veriyolunun kapasitesi önemlidir; çünkü bir seferde ne kadar veri transfer edilebilecegini belirler. Örnegin 16 bitlik veriyolu bir seferde 16 bit, 32 bitlik veri yolu 32 bit veri transfer eder. Her veriyolunun MHz cinsinden bir saat hizi (frekans) degeri vardir. Hizli bir veriyolu verileri daha hizli transfer ederek uygulamalarin daha hizli çalismasini saglar. Kullandigimiz bazi donanim aygitlari da bu veriyollarina uygun olarak üretilirler. Sadece iki donanim aygitini birbirine baglayan veriyoluna port adi verilir. (örnegin AGP = Advanced Graphics Port). Bugün PClerimizde ISA, PCI ve AGP veriyollari bulunmaktadir. Anakartin üzerindeki farkli boyut ve renklerde, yan yana dizilmis kart takma yuvalarindan bunlari taniyabilirsiniz.
ISA. (Industry Standard Architecture) Anakartinizin kenarina yakin yerde bulunan uzun siyah kart yuvalari ISA yu-vasidir. 17 yildan beri kullanilan eski bir veriyolu mimarisidir. 1984te 8 bitten 16 bite çikarilmistir. Ama bugün bile 8 bitlik kartlar olabilir. Ornegin bir I