Erzincan Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu öğretim görevlisi Mustafa Şahin, geliştirdiği insansız hava aracıyla (İHA) Toros sediri ekimi gerçekleştirdi.

Ortadoğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ) doktora eğitimini sürdüren Şahin, bir yıldır üzerinde çalıştığı ”Toros sedirinin İnsansız Hava Aracıyla Ekilmesi Projesi”ni başarıyla tamamladı. Şahin, geliştirdiği İHA ile sayesinde ulaşılamayan bölgelere tohumların atılmasını sağladı.

Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İHA’ların daha çok askeri amaçlı keşif, gözetleme, istihbarat gibi alanlarda kullanıldığını belirterek, ”Bu araçlar aslında pek çok görevleri başarıyla yapabiliyor. Dünyada bu araçlar şu anda trafik kontrol, boru hatlarının ve orman yangınlarının gözetlenmesi ve ilaçlama gibi görevlerde kullanılıyor. Ben de bu projeyi ağaçlandırmada kullanılması için yaptım” dedi.

İHA’ların ağaçlandırma çalışmalarında hiç kullanılmadığını kaydeden Şahin, ”Hazırladığım projenin geliştirilmesi halinde özellikle ulaşılamayan sarp alanların ağaçlandırılması sağlanabilecek” dedi.

Bu araçların Toros sediri tohumlarının ekiminde önemli bir rol oynayabileceğini belirten Şahin, ”İHA’ların böyle bir uygulamada kullanılması ülkemiz acısından çok önem taşıdığını düşünüyorum. Çünkü ülkemizde bu türün korunması için ciddi çalışmalar yapılıyor” şeklinde konuştu.

Toros sedirinin ağaçlandırılmasında daha çok elle ekim yapıldığını aktaran Şahin, şöyle konuştu:

”Ancak 5-6 yıldır ulaşılması güç yükseklikler için helikopterlerle ekim gerçekleştiriliyor. Ancak bu her iki yöntemle yapılan ekim işlemlerin de dezavantajları bulunuyor. Tohumların elle ekilmesinde birtakım sıkıntılarla karşılaşılıyor. Özellikle tohumlar kış mevsiminde ekildiğinden işçiler kötü hava koşullarında çalışıyor. Helikopter ile tohum serpme işleminde ise tohumlar işçiler tarafından helikopter tabanında bulunan bir delikten basitçe dökülüyor. Bu işlemde tohumlar sadece yer çekimi etkisiyle toprağa ulaştığından ekilen tohumlar aynı şekilde düzenli olmuyor. Ayrıca, helikopterlerin böylesine bir görevde kullanılması hem işletme hem de hangar gibi maliyetlerinden dolayı ekonomik olmuyor hem de tohum ekme işlemi kış aylarında gerçekleştiğinden uçuş riski bulunuyor.”

İHA’larla gerçekleştirilecek tohum ekiminde birçok avantajın sağlanacağını ifade eden Şahin, ”Bir kere bu araç üzerinde bulunan görüntüleme sistemi ile ekim için en iyi arazilerin seçilmesi sağlanır. Ayrıca daha hızlı tohum ekimi olur ve istenilen yükseklikten istenilen miktarda arazi ekimi yapılabilir. Hem de daha az maliyetli olur” diye konuştu.

Geliştirdiği İHA’yı başarılı bir şekilde test ettiğini dile getiren Şahin, ”Tasarladığım aracın kanat açıklığı yaklaşık 2, gövde uzunluğu ise 1,5 metre, ağırlığı ise 5 kilogram. Uçuş hızı saatte 40-75 kilometre arasında değişiyor. Ayrıca 9 bin sedir tohumu alma kapasitesine sahip” dedi.

Mustafa Şahin, bu sistemin daha da geliştirilerek araçta bulunan tohum tankının büyütülerek ağaçlandırmada rahat bir şekilde değerlendirilebileceğini belirterek, şunları kaydetti:

”Aracımız batarya ile çalışıyor. Aracın üzerinde kamera kontrolü ve tohum yayma sisteminin kontrol edilmesi ve bu bilgilerin yer kontrol istasyonuna iletilmesi için gerekli aviyonik sistemler mevcut. İHA yerden kontrol ediliyor, tek bir İHA pilotu tarafından hem sedir tohum ekimi hem de uçağın uçurulması gerçekleştirilebiliyor. İstenilen yükseklikten istenilen miktarda alan istenilen tohum yoğunluğunda ekilebiliyor. Bu iş için uçak gövdesinin içerisine özel tohum tankı yapıldı ve gövdenin büyük bir kısmı tohum tankı olarak kullanıldı. Uçağın gövdesinin altında da tek bir tohum yayıcı bulunuyor.”